گزیده تدابیر مقام معظم رهبری در نخستین دیدار اعضای دولت سیزدهم
به گزارش خبرنگار نوید شاهد، رهبر معظم انقلاب اسلامی در ششم شهریور ۱۴۰۰ در دیدار با اعضای هیات دولت سیزدهم نکات ارزشمندی را بیان فرمودند که با عنوان «گزیده بیانات و تدابیر مقام معظم رهبری در نخستین دیدار اعضای هیات‌دولت» در قالب منشور عملیاتی دولت سیزدهم در تمامی وزارتخانه‌ها و بخشهای دولت از جمله بنیاد شهید و امور ایثارگران مورد تاکید قرار گرفته است.
گزیده بیانات و تدابیر حضرت آیت‌الله خامنه‌ای در نخستین دیدار اعضای هیات‌دولت سیزدهم به شرح ذیل است:
۱. شما برادران عزیز در یک برهه‌ی دشواری مسئولیّت را پذیرفته‌اید؛ اگر ان‌شاءالله از سویی تلاش مجاهدانه و حقیقتاً شبانه‌روزی و خستگی‌ناپذیر [داشته باشید] و از طرفی توسّل و توکّل به خداوند متعال را برای خودتان سرمایه قرار بدهید قطعاً پیروز خواهید شد، قطعاً موفّق خواهید شد و بر مشکلات فائق خواهید آمد. نیّت الهی بکنید؛ همین که واقعاً به قصد خدمت به مردم وارد میدان بشوید، این یک نیّت الهی و پاکیزه است و خدا به این برکت خواهد داد. رضایت مردم ان شاالله رضایت خداوند متعال را هم در پی خواهد داشت.
۲. از هر ساعتی، از هر فرصتی استفاده کنید و نگذارید وقتی را که متعلّق به مردم و متعلّق به اسلام است، تضییع بشود.
۳. همّتتان را متمرکز کنید بر اینکه یک بازسازی انقلابی و البتّه عقلانی و فکورانه در همه‌ی عرصه‌های مدیریّتی ان‌شاءالله به وجود بیاید.
۴. مردمی بودن مقوله‌ی گسترده‌ای است. یک جلوه آن رفتن میان مردم و شنیدن بی‌واسطه از مردم است. یک جلوه‌ی دیگر، مسئله‌ی اتّخاذ سبک زندگی مردمی است؛ بی‌تکلّف بودن در مشی و منش، دوری کردن از منشهای اشرافیگری و از موضع بالا به مردم نگاه کردن و مانند اینها. حرف زدن با مردم و مشکلات و راه‌حل‌ها را با مردم در میان گذاشتن و از مردم کمک خواستن هم یکی از جلوه‌های مردمی بودن است. البتّه سعی کنید حرف زدن شما موجب یأس مردم نشود. در جاهایی هم که خطایی اتّفاق می‌افتد صریحاً [بگویید] این اشتباه شده، از مردم عذرخواهی کنید. گزارش خدمات خودتان را هم صادقانه و بدون مبالغه، به مردم بدهید. همه بخش های مختلف این خصوصیت را داشته باشند.
۵. اعتماد مردم بزرگ‌ترین سرمایه‌ی دولت است که البتّه یک مقداری آسیب دیده و بایستی ترمیم کنید. راهکارش هم این است که حرف و عمل مسئولین یکی باشد؛ وعده‌ای به مردم دادید، اگر طبق آن وعده اگر عمل کردید، مردم به شما اعتماد پیدا می‌کنند. جناب آقای رئیسی! شما در خوزستان قولهایی به مردم دادید، یک دستوراتی دادید، دقّت کنید اینها جدّاً تحقّق پیدا کند. تخمین بزنید یک کاری که می‌گویید این کار را خواهم کرد چه مدّتی طول خواهد کشید و روزشمار معیّن کنید و دانه‌دانه تعقیب کنید. کمبود ما عبارت است از اینکه یک پیگیری جدی‌ای انجام بگیرد.
۶. اساس حکومت اسلامی و جمهوری اسلامی بر اقامه‌ی عدل است، کما اینکه اساس همه‌ی ادیان بر اقامه‌ی عدل است. ما در این زمینه عقبیم، خیلی باید تلاش کنیم. به نظر من هر مصوّبه‌ای که شما تصویب می‌کنید، هر لایحه‌ای که در دولت تنظیم می‌کنید مراقب باشید - با داشتن پیوست عدالت یا نوع تنظیم - ضربه به عدالت نزند. الان هم در مجموعه‌ی کارهای ما یک رسوم و اوضاعی در زمینه‌های مختلف وجود دارد و عمدتاً در زمینه‌ی عدالت در توزیع امکانات کشور هست که باید اصلاح بشود.
۷. یکی از بلاهای مهمّی که در کشور به وجود می‌آید، وجود فساد، ویژه‌خواری، استفاده‌های سوء، اختلاس، برخورداری‌های بی‌مورد، بی‌جا و امثال اینها است؛ جای اصلیِ برخورد با فساد و فسادستیزی قوّه‌ی مجریّه است که زمینه‌های تولید فساد از بین برود. باید مسئله‌ی تعارض منافع شخصی و منافع عمومی و رشوه و اختلاس و [امثال] این ها در دستگاه‌های دولتی حل بشود.
نوع عملکرد و اجرای سیاستهای اصل ۴۴ -که این سیاست‌ه میتوانست اقتصاد کشور را به معنای واقعی کلمه شکوفا کند- جوری بود که فسادهایی در آن پیدا شد. البتّه ابزارهایی هم برای مبارزه وجود دارد؛ [از جمله] سامانه‌های اطّلاعاتی و خدماتی که از چند سال قبل، این سامانه‌ها قانونی شده و بنده هم مکرّر توصیه کردم این سامانه‌ها را راه‌اندازی کنند و به هم مرتبط کنند که به معنای واقعی کلمه اِشراف کاملی به دولت خواهد داد برای اینکه بتواند از فساد جلوگیری کند؛ همّت کنید این سامانه‌ها را ان‌شاءالله تمام کنید.
۸. دولت باید وظایفش را با اقتدار و با انسجام و اشراف انجام بدهد. انسجام دولتی یعنی از درون مجموعه دولت، حرف‌های مختلف در نیاید؛ وانگهی در عمل هم با همدیگر انسجام داشته باشند. اقتدار هم لازم است؛ دولت بایستی نشان بدهد که می‌تواند کاری را که اراده کرده و تصمیم‌گیری کرده، انجام بدهد و پیش ببرد و این گونه نباشد که حالت رهاشدگی احساس بشود. اِشراف هم یعنی از گوشه کنارهای دولت مطلع باشید.
۹. تحوّل در قوّه‌ی مجریّه کار مهمّ و نیاز همیشگی است که البتّه تحوّل به سمت پیشرفت، وابسته به قانون‌گرایی، ارتقاء شفّافیّت، انضباط مالی، برطرف کردن زمینه‌های فساد، جلوگیری از تعارض منافع و جدّیّت در اِعمال تصمیم‌ها و مصوبّه‌ها است.
۱۰. یکی از کارهای مهم در دولت، جوان‌سازی دولت است؛ شما در بدنه‌ی دولت و مدیریّت میانی از جوان‌های زبده که الحمدللّه کم نداریم، هر چه می‌خواهید می توانید استفاده کنید.
۱۱. یک نقطه‌ی مهم در باب تحوّل، استفاده از خِرد جمعی است از نظر نخبه‌ها هر چه می‌توانید استفاده کنید و نگاه نکنید به اینکه حالا او وابسته‌ی به جناحی است که شما قبول دارید یا ندارید.
۱۲. اینها توصیه‌های عمومی است؛ اینها باید به برنامه‌ی عملیّاتی تبدیل بشود.
۱۳. اولویّت‌هایی در کار کشور هست که بایستی به آن توجّه داشت و دنبال کرد که شاید مهم‌ترینش مسئله‌ی اقتصاد است و بعد مسئله‌ی فرهنگ و رسانه و علم است. یک مسئله‌ی فوری هم داریم که مسئله‌ی کرونا است و باید به این رسید. درمان، پیشگیری، مراقبت، غربالگری از بیماران محتمل، واکسیناسیون عمومی و قرنطینه هوشمند، باید حتما انجام بگیرد.
۱۴. در زمینه‌ی مسائل اقتصادی تورّم بالا یکی از اساسی‌ترین مشکلات است؛ کسری بودجه، معیشت مردمِ کم‌درآمد، کاهش ارزش پول ملّی، کاهش قدرت خرید مردم، مشکلات فضای کسب و کار، مشکلات نظام بانکی و مشکلات دیگر هست که بایستی برای هر کدام از اینها جداگانه واقعاً برنامه‌ریزی و کار کرد.
۱۵. یک نکته‌ی اساسی این است که مسئولان اقتصادی ما در دولت، بایستی در حلّ این مشکلات هماهنگ عمل کنند. اینکه آقای رئیس‌جمهور گفتند که معاون اوّل،مسئولیّت هماهنگی دارند، این کار بسیار مهمّی است. یک هماهنگی در این زمینه‌های اقتصادی انجام بگیرد و اگر چنانچه اختلاف نظری هم هست در خود دولت این ها را حل کنند و من مؤکّداً توصیه میکنم که آقایان اختلاف نظر را به میان مردم نیاورند.
۱۶. نکته دیگر توجّه به بخشهای پیشران اقتصادی است. مثلاً بخش مسکن یا بخش صنایع مهمّی مثل صنعت فولاد، صنعت خودرو، بخشهای انرژی و پتروشیمی و امثال اینها، بایستی اینها را به حرکت درآورد و در این بخشها به‌خصوص هماهنگیِ متولّیانِ کار خیلی مهم است.
۱۷. یک نکته مهمّ، مساله کنترل نظام بانکی در خصوص مساله خلق پول و تولید نقدینگی است. اگر در این زمینه درست عمل بشود، برکات زیادی خواهد داشت: جلوگیری از تورّم، رونق تولید، رونق اشتغال، تقویت پول ملّی و ... .
۱۸. در حلّ مشکلات اقتصادی، دنبال راه‌حل‌های موقّتی و مسکّن و مانند اینها نباید رفت، چون اینها گاهی اوقات مشکل را افزایش می‌دهد. باید برای رفع این چالش‌ها به راه‌حل‌های اساسی پرداخت و به امید خدا، با توکّل به خدا و با صحّت عمل، با گام‌های محکم ان‌شاءالله پیش رفت.
۱۹. حلّ این مشکلات اقتصادی را موکول به رفع تحریم‌ها نکنید؛ برنامه‌ریزی برای رفع مشکلات را با فرض وجود تحریم انجام بدهید و برنامه‌ریزی کنید. اینها با همّت و تدبیر خود شما و با کار جهادی خود شما بایستی ان‌شاءالله حل بشود و حل هم خواهد شد.
۲۰. ساختار فرهنگی کشور نیاز به یک بازسازی انقلابی دارد. ما در ساختار فرهنگی کشور مشکل داریم و یک حرکت انقلابی لازم است. البتّه «حرکت انقلابی» یعنی خردمندانه و عاقلانه، معنای «انقلابی بودن»، بی‌هوا حرکت کردن و بی‌حساب حرکت کردن نیست. [حرکت] انقلابی باید باشد، بنیانی باید حرکت بشود، در عین حال برخاسته از اندیشه و حکمت باشد.
۲۱. ابزارهای فرهنگی، سینما، هنر، رسانه‌های صوتی و تصویری، مطبوعات، کتاب و امثال اینها را بایستی شکوفا کنید. امروز بحمدالله لشکر عظیمی از جوان‌های علاقه‌مند به مسائل فرهنگی مشغول کارند. اگر دولت‌ها و بخشهای فرهنگی دولت به این مجموعه‌های جوان و علاقه‌مند کمک بکنند، قطعاً کارهای بزرگی انجام خواهد گرفت. بایستی حمایت هوشمند انجام بگیرد. استعدادها را کشف کنید، از آنها حمایت کنید، آزادی‌شان را تأمین کنید؛ البتّه آزادی در چارچوب اصول قانون.
۲۲. با فساد اخلاقی و فساد در زمینه فرهنگ هم بی‌رودربایستی مبارزه کنید. راه اصلی مواجهه و مقابله با جنگ نرم دشمن هم همین است که ما از حرکت صحیح در زمینه فرهنگ حمایت کنیم و در مقابل حرکت‌های غلط بِایستیم.
۲۳. باید تحرّک ما در عرصه دیپلماسی، مضاعف بشود. بایستی در دیپلماسی، جنبه‌ی اقتصادی تقویت بشود؛ دیپلماسی اقتصادی بسیار مهمّ است، یعنی ارتباط با کشورهای مختلف در زمینه اقتصادی خیلی مهم است. این جنبه اقتصادی دیپلماسی را بایستی تقویت کرد.
تجارت خارجی خیلی مهم است، به طور ویژه با همسایگان؛ دیگرِ کشورها هم همین جور است. حدود دویست و خرده‌ای کشور در دنیا هست، ما بنا نداریم با یکی دو کشور ارتباط داشته باشیم، با بعضی‌ها هم امکانش شاید نیست امّا با اکثر اینها امکان ارتباطات خوب و روان وجود دارد؛ تلاش لازم است.
دیپلماسی را تحت تأثیر مساله هسته‌ای نباید قرار داد؛ یعنی این جور نباشد که دیپلماسیِ کشور متّصل به قضیّه‌ی هسته‌ای باشد. قضیّه هسته‌ای یک قضیّه جداگانه‌ای است که آن را بایستی به یک شکل مناسب و شایسته کشور حل کنند، امّا دایره دیپلماسی خیلی وسیع‌تر است.
